سی و هشتمین کنگره حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه با شعار "دموکراسی و وحدت در دومین قرن تاسیس جمهوری ترکیه" در روزهای چهارم و پنجم نوامبر در آنکارا برگزار شد. در این کنگره کمال قلیچداراوغلو با کسب ۵۳۶ رای، در برابر اوزگور اوزل با ۸۱۲ رای، کرسی ریاست حزب را به رقیب خود واگذار کرد.
قلیچداراوغلو بیش از ۱۳ سال به عنوان رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق فعالیت داشت، اما در جریان رای‌گیری اخیر در کنگره حزب نتوانست حمایت لازم را به دست آورد.
پیش از این گزارش شده بود که قلیچداراوغلو به دلیل داشتن ۲۸ پرونده قضایی که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، علیه او مطرح کرده، ممکن است با محکومیت ۱۱۰ سال زندان مواجه شود. شایع‌ترین اتهامات علیه او شامل "توهین به رئیس جمهوری ترکیه" و "تحریک به نفرت و دشمنی و افترا" می‌شود.
رهبر جدید اپوزیسیون ترکیه پیش‌تر نماینده استان مانیسا بود که اینک به‌عنوان هشتمین رئیس این حزب از زمان تاسیس آن در سال ۱۹۲۳ برگزیده شده است.
اوزل ۴۹ ساله در سخنرانی پیروزی خود گفت که قصد دارد بر انتخابات شهرداری که قرار است در ۳۱ مارس ۲۰۲۴ برگزار شود، تمرکز کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
رئیس جدید حزب جمهوری‌خواه خلق در عین حال پس از دیدار با سران ۸۱ استان در آنکارا گفت که همچنان از تجربه قلیچداراوغلو استفاده خواهد کرد.
پس از پیروزی اوزل، اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول، در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) نوشت: «من به آقای اوزگور اوزل که در سی و هشتمین کنگره حزب جمهوری‌خواه خلق به عنوان رئیس حزب انتخاب شد تبریک می‌گویم و از همه کسانی که به برگزاری کنگره کمک کردند تشکر می‌کنم. نوبت ترکیه است که تغییر کند.»
واکنش رسانه‌ها
روزنامه صباح با تیتر "کمال قلیچداراوغلو این‌بار نیز به اوزگور اوزل باخت"، به خبر برکناری او واکنش نشان داد. این روزنامه نزدیک به دولت اردوغان نوشت که شکست قلیچداراوغلو به سرتیتر مطبوعات جهان غرب تبدیل شده است که در زمان انتخابات ریاست جمهوری ماه مه ۲۰۲۳ از او حمایت می‌کردند.
روزنامه "ینی شفق" با تیتر "دوران آقای کمال تمام شده است" نوشت، بازنده مسابقه بزرگی که ماه‌ها به طول انجامید، کمال قلیچداراوغلو بود که نمایندگان از او روی گرداندند.
این روزنامه همچنین در خبری دیگر به این موضوع پرداخت که با وجود گذشت ساعت‌ها از کنگره حزب، هنوز قلیچداراوغلو عنوان "رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق" را از قسمت بیوگرافی حساب اکس خود حذف نکرده است.
فاتح آلتایلی، مجری سرشناس و جنجالی تلویزیونی، درباره وداع قلیچداراوغلو با ریاست حزب جمهوری‌خواه خلق گفت: «او که رهبری سیاسی خود را مانند گاندی آغاز کرده بود، در این دوره انتخابات به بابا اسمورف تبدیل شد و در آخر مانند گارگامل (اشاره به شخصیت‌های کارتونی) خداحافظی کرد.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
فاتح پرتقال، دیگر مجری مطرح تلویزیونی نیز در این خصوص گفت، نام کمال قلیچداراوغلو در سمت فردِ همیشه بازنده تاریخ سیاسی ترکیه قرار گرفت. او با کنایه به قلیچداراوغلو افزود: «می‌دانی بدترین قسمت آن چیست؟ از فردا کسی نام تو را بر زبان نمی‌آورد.»
واکنش اردوغان
اولین واکنش مهم پس از برکناری قلیچداراوغلو از سوی اردوغان بود. او که برای مراسم افتتاحیه خانه سالمندان به شهر ریزه رفته بود، خطاب به اوزل و قلیچداراوغلو گفت: «ملت ما در پای صندوق‌های رای به کسانی که از سازمان‌های تروریستی کمک می‌گیرند، کسانی که با سلام دادن به سازمان‌های تروریستی و قدرت‌های امپریالیستی رویای قدرت را در سر می‌پرورانند، درس اساسی داد.»
اردوغان با بیان اینکه اپوزیسیون دیروز کنگره خود را برگزار کرد گفت:«آقای کمال به چه کسی گفت بای بای؟ رهبر تروریست‌ها در ادیرنه با دمیرتاش و کاوالا خداحافظی کرد. خب شخصی که انتخابات را برد به چه کسی سلام داد؟ آن‌هم دقیقا به صلاح‌الدین دمیرتاش و کاوالا سلام داد. این را بگیر و دیگری را بزن با هم فرقی دارند؟ نخیر.»
کنایه اردوغان به آنها بابت این بود که هم اوزل و هم قلیچداراوغلو سخنرانی‌های خود را با گرامی‌داشت یاد روزنامه‌نگاران، کنشگران مدنی وفعالان سیاسی بازداشت‌شده از جمله تولگا شاردان، باریش پهلوان، صلاح‌الدین دمیرتاش و عثمان کاوالا آغاز کردند.
واکنش سایر رهبران احزاب سیاسی
مرال آکشنر، رهبر حزب "نیک" در شبکه اجتماعی اکس ضمن تبریک به اوزل نوشت: «امیدوارم نتایج کنگره برای جامعه حزب جمهوری‌خواه خلق مفید باشد.»
علی باباجان، رهبر "حزب دموکراسی و پیشرفت" ترکیه نیز در شبکه اجتماعی اکس پیروزی اوزل را تبریک گفت و نوشت که امیدوار است نتیجه انتخاب او برای ترکیه خوب باشد.
محرم اینجه، رهبر حزب "وطن" نیز که پیش‌تر در پی کشمکشی شدید از حزب جمهوری‌خواه خلق جدا شده بود، در حساب اکس خود نوشت : «من به آقای اوزگور اوزل که به عنوان رئیس حزب جمهوری‌خواه خلق انتخاب شد تبریک می‌گویم و برای او آرزوی موفقیت می‌کنم.»
مواضع اوزل در سیاست خارجی
در زمان قلیچداراوغلو حزب جمهوری‌خواه خلق به طور خاص در سیاست خارجی ترکیه دخالت نداشت، اما اکنون تیم اوزل و امام‌اوغلو، کارشناسان قوی درحوزه سیاست خارجی در اختیار دارند.
اوزل با امام‌اوغلو همکاری نزدیک دارد. اکنون دوره اوزل و امام‌اوغلو شروع شده است و آنها انتظار دارند که امام‌اوغلو دوباره در انتخابات آینده شهرداری‌های ترکیه پیروز شود.
مواضع اوزل در سیاست خارجی از قبل با مواضع اردوغان در تضاد بود. از جمله در خصوص مناقشه خاورمیانه، اوزل در کنگره حزبش گروه فلسطینی حماس را "تروریست" خواند، اما هم‌زمان آنچه را "ترور دولتی" اسرائیل نامید، محکوم کرد.
بیشتر بخوانید: ترکیه در مناقشه اسرائیل و حماس چه موضعی دارد؟
اردوغان پیش‌تر واکنش اسرائیل به حملات حماس در روز ۷ اکتبر و حمله به نوار غزه را "جنایت جنگی" اعلام کرده و مدعی شده بود که این اسرائیل است که مانند یک "گروه تروریستی" رفتار می‌کند و حماس "گروهی تروریستی نیست".
اوزگور اوزل کیست؟
اوزگور اوزل متولد سال ۱۹۷۴ در شهر مانیسا ترکیه است. او دوره کارشناسی را در دانشکده داروسازی دانشگاه اژه ازمیر به پایان رسانده است.
اوزل در سال ۱۹۹۹ به‌عنوان یک داروساز خصوصی شروع به کار کرد. او که برای یک دوره به عنوان دبیرکل و برای دو دوره بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷ رئیس اتاق داروسازان مانیسا بود، در انتخابات محلی ۲۹ مارس ۲۰۰۹ کاندیدای شهرداری مانیسا از حزب جمهوری خواه خلق شد. اوزل سپس در سی و سومین کنگره عادی و پانزدهمین کنگره فوق‌العاده حزب جمهوری‌خواه خلق به عنوان نماینده استان مانیسا در این حزب انتخاب شد.
اوزل در سال ۲۰۱۱ برای کاندیداتوری مجلس از سمت خود به عنوان دبیرکل انجمن داروسازان ترکیه استعفا کرد و در انتخابات ۱۲ ژوئن ۲۰۱۱ به‌عنوان نماینده حزب جمهوری‌خواه خلق شهر مانیسا انتخاب شد.